نقش تمهیدی:
جهت زمینهسازی اعمال عبادی و نماز در کودکان، اول باید تمهیدات لازم فراهم شود و اقداماتی به عمل آید. چنانچه پیامبر (ص) فرمودند: هنگام تولد کودک، در گوش راست او اذان و در گوش چپ او اقامه خوانده شود. با اینکه این دو عمل، مستحب میباشد، ولی یک نوع آمادهسازی برای سالهای آینده او است.
امام چهارم (ع) در روایتی میفرمایند: وقتی کودکی به سن سه سالگی رسید، به او بگویید کلمه "لا اله الا الله" را بگوید و بعد از چند ماه، نام پیامبر اسلام محمد (ص) را بر زبان جاری کند و در سن چهار سالگی بر پیامبر درود بفرستد. همه اینها نقش تمهیداتی دارند و این امر و عواملی از این قبیل، آنها را برای انجام عبادت در کودکی و دوران بلوغ آماده میکند که به آن، نقش تمهیداتی گفته میشود.
نقش الگویی:
کودکان و نوجوانان در تقلیدپذیری شهرهاند و آنها بسیاری از رفتارها را از طریق تقلید کردن از دیگران میآموزند. دوره کودکی و نوجوانی در تربیت اسلامی، حائز اهمیت بسیار است. چنانچه حضرت علی(ع) میفرمایند: قلب کودکان و نوجوانان، مانند زمینی خالی است و هر آنچه در آن افکنده شود، میپذیرد؛ و در ادامه به فرزندشان امام حسن (ع) میفرمایند: من به تربیت تو اقدام کردم، قبل از اینکه قلب تو سخت شود و قبل از اینکه عقلت، اشتغالات بسیاری بیابد.
خلاصه آنچه که قلب کودکان و نوجوانان را تحت تأثیر مثبت یا منفی قرار میدهد، در تربیت دینی باید به جد مورد توجه و تحقیق قرار گیرد. نتیجه آنکه در اسلام نیز به این امر، تأکید بسیاری شده است. ثابت شده کودکان و نوجوانان، بیشتر از طریق مشاهده، از اعمال و رفتار والدین و اطرافیان خود الگو میگیرند و آنها با مشاهده اعمال نیک عبادت و نماز والدین، به این کار میپردازند و به تقلید و تکرار آن رفتارها مبادرت میورزند.
نماز باعث تقوا است و تقوا، نه تنها روح، بلکه جسم را نیز از آلودگیهای ناشی از گناه، نگه میدارد.
نقش تبلیغی:
از دیگر نقشهایی که بر عهده والدین و آموزگاران میباشد، نقش تبلیغی است. امروزه آیینهایی که افکار بتپرستانه را در دنیا تبلیغ میکنند، کم نیستند. آنها با وعدههای فریبندهای، مردم را به سوی مرام و دین خود دعوت میکنند. امروزه در اینترنت، به مطالب زیادی در مورد ادیان مختلف بر میخوریم که به نحوی سعی در دور کردن کودکان و نوجوانان از دین اسلام دارند.
در اینجا نقش والدین و مربیان، بسیار مهم و سازنده است، باید با تبلیغات مناسب، آنها را به راه راست هدایت کنند و با سخن گفتن در مورد دین و عبادت و نماز و احکام آن، کودکان را به سوی عبادت جذب کنند. چنانکه در قرآن نیز تأکید شده است که: خداوند متعال، پیامبر (ص) را مورد خطاب قرار داده میفرماید:
ای پیامبر؛ ابلاغ کن آنچه را که از سوی پروردگارت به تو نازل گشته است. اگر آن را ابلاغ نکنی، رسالت خود را به نحو اکمل، ابلاغ نکردهای.
نتیجه اینکه ما باید تبلیغات بسیار گستردهای در رابطه با کشاندن کودکان و نوجوانان به سوی عبادت و نماز داشته باشیم. در اسلام، تبلیغ از نقش و اهمیت ویژهای برخوردار است و با این عمل، حتماً میتوان نتیجه بهتری گرفت.
نماز
نقش تشویق در کودک:
برای دست یافتن به نتیجه بهتر، قطعاً خواست و اراده کودک، مهم است؛ پس باید کاری کرد که عبادت برای او، کاری جاذب و رغبتانگیز باشد. نه اینکه فرزندان را در مواقع نامناسب، مجبور به این کار نماییم. بد نیست بدانیم وقتی کودکان را با تنبیه یا اجبار به سوی کاری میفرستیم، چه اتفاقی میافتد. آنچه رخ میدهد، به قرار زیر میباشد.
1. احساس زدگی و تنفر نسبت به انجام عبادت پیدا میکند و این امر، نتیجه خوبی به دنبال نخواهد داشت.
2. از آنچه که فرد در انجام کارهای ارادی و اختیاری، از انگیزه بیشتری برخوردار است، قطعاً با تشویق او بر میزان این بازده افزوده میشود و بالعکس، اجبار باعث کاهش انگیزه و پایین آمدن بازده فرد میباشد.
3. اگر رابطهای که با کودکان قبلاً برقرار کردیم، رابطه خوبی نباشد، این امر او را غمگین میکند و عامل کاهش رفتار صحیح او میباشد و بالعکس اگر کودکان را به عملی تشویق و ترغیب نماییم، مسلماً با شادی و نشاط، شروع به انجام آن عمل خواهند کرد و تشویق در این امر، موفقیت ما را چند برابر خواهد کرد.
باید با توجه به تجربه، دریافت که فرزند به چه نوع تقویت کنندهای علاقمند است تا با اختیار نهادن آن، وی را به انجام عبادت و نماز علاقهمند ساخت. مثلاً ممکن است یکی از فرزندان شما به گردش کردن و دیگری به خوراکی خاصی علاقمند باشد و فرزند سوم شما به تقویت کنندههای کلامی به خوبی پاسخ دهد. پس باید به تناسب، آنها را مورد تشویق قرار داد.
مراد این است که پس از اتمام نماز، کودکان به نحوی مورد تشویق قرار
گیرند تا این امر موجب دوام عبادت و استمرار توجه به فریضه نماز گردد و به
تدریج که او بزرگ و بزرگتر میشود، سخن از اهمیت و فلسفه نماز نیز به
میان آورد تا عادت کردن به اقامه نماز، همراه با فهم و درک بهتر از این
عبادت باشد.
نماز، رمز دست یافتن به رستگاری است و اگر انسانها نماز
بخوانند و به خدای یگانه ایمان بیاورند، خدا درهای رحمت و برکت را از
آسمانها و زمین بر آنها گشوده میسازد. نماز، رمز همه این گشایشها و
برکتهاست و مددکار انسان در شرایط سخت محسوب میشود.
نقش تذکر و یادآوری:
ممکن است کودکان، اوقات نماز را فراموش کنند و یا به علت بازیهای کودکانه و دیگر عوامل، وقت نماز را فراموش کنند و آن را در وقت مناسب به جا نیاورند. در اینجا، والدین و مدرسه، نقش بسیار مهمی دارند و باید به کودکان یادآور شوند تا نمازشان را در اول وقت بخوانند تا به این عمل، عادت نمایند. اگر تذکرات به موقع والدین و مربیان نباشد، کودک گاه دچار فراموشی شده و از انجام نماز، باز میماند و رفته رفته به انجام چنین اعمالی، بیعلاقه و دلسرد میشود. وجود تذکرات سازنده با لحنی ملایم، امری مفید است و میتواند نقش بسیار سازندهای را در هدایت کودک به سوی عبادت داشته باشد.
نقش تسهیلی:
انجام عبادت و نماز به صورت کامل و بجا آوردن تمامی شرایط آن برای کودک، کاری دشوار است. به منظور ترغیب کودکان به عبادت، باید تسهیلاتی را در نظر گرفت. به عنوان مثال، امام صادق (ع) میفرمایند: کودکان خود را هنگام سحری بیدار کنید تا همراه شما روزه بگیرند. اما در طول روز، هر وقت که خودشان خواستند، میتوانند افطار کنند و نباید برای آنها اجباری باشد. اجبار، کودکان را از انجام عبادت، متنفر میکند و موجب دلسردی و بیعلاقگی آنان نسبت به انجام چنین اعمالی میشود.
در مورد نماز هم روایات زیادی آمده است که به چند مورد از آنها اشاره میکنیم:
روایت است وقتی کودکان میخواهند وضو بگیرند و نماز بخوانند، برای آنها آب نیمهگرم آماده کرده و جانماز آنها را پهن کنیم. حتی میتوانیم با مختصر کردن ادعیه و قنوت و مواردی نظیر اینها، خواندن نماز را برای کودکان، سهولت بخشیم. البته با افزایش سن آنها میتوان بر کیفیت عبادت آنها افزود و سطح راز و نیاز و عبادات آنها را اعتلا بخشید. اما باید از تحمیل عبادتهای سخت و سنگین، جداً پرهیز کنیم که این اعمال، موجبات زدگی کودکان از دین را فراهم میسازند.
کودک و نماز
آثار اقامه نماز:
نماز باعث تقوا است و تقوا، نه تنها روح، بلکه جسم را نیز از آلودگیهای ناشی از گناه، نگه میدارد. بیماریهای ناشناخته و خانمانبرانداز که امروزه در جهان شایع شدهاند، مطمئناً نتیجه تبهکاری کسانی بوده است که اهل نماز و نیایش نبودهاند.
آقای کارل، فیزیولوژیست معروف فرانسوی درباره آثار جسمانی و درمانی نماز مینویسد:
طبیب زمانی که میبیند بیمار دست به دامان دعا و توسل به خدا شده است، میتواند خرسند باشد چه آرامشهایی که نیایش به ارمغان آورده است. این امر، کمک شایانی در مداوا میکند. زیرا نیایش در همان حال که آرامش را پدید آورده است، به طور کامل در فعالیتهای مغزی انسان یک نوع شگفتی و انبساط باطنی و دلاوری را تحریک میکند. نکته دیگری که قابل ذکر است اینکه عبادت انسانساز و شفابخش نماز، علاوه بر تأثیر درمانی که پس از هجوم استرسها دارد، دارای نقش پیشگیری کننده از آنها نیز هست. به ویژه این نقش را در نمازهای جماعت و نماز نشاط بخش و عبادی سیاسی جمعه، بیشتر میتوان یافت. خلاصه، نماز و ذکر، تأثیر مثبت و عمیقی بر سیستم عصبی مرکزی و سیستم ایمنی بدن دارد.
نتیجهگیری:
نماز خواندن در دین اسلام از اهمیت بسیاری برخوردار است. نماز ستون دین است و کودکانی که نماز میخوانند، خداوند به آنان حسناتی میدهد و آنها را بیشتر دوست دارد. نماز، انسان را از بدیها و زشتیها دور میکند و به سوی اعمال نیک و خوبیها و خوشیها هدایت میکند.
نماز، رمز دست یافتن به رستگاری است و اگر انسانها نماز بخوانند و به خدای یگانه ایمان بیاورند، خدا درهای رحمت و برکت را از آسمانها و زمین بر آنها گشوده میسازد. نماز، رمز همه این گشایشها و برکتهاست و مددکار انسان در شرایط سخت محسوب میشود. پس نماز را یاوری قدرتمند بدانیم که نتیجه آن را در این دنیا و در جهان آخرت خواهیم دید. با چنین نگرشی باید به تشویق کودکان بپردازیم تا این عبادت حیاتبخش، از کودکی با وجود آنها عجین گردد و سلامت دین و دنیا و آخرت آنان در پرتو آن تأمین شود.
منابع و مراجع:
راشدی - حسن- نماز شناسی ج 2
نشریه ماهانه آموزشی تربیتی و پیوند
جواهریان- محمد علی سادات - بینش اسلامی
مجتبوی - دکتر سید جمالالدین - علم اخلاق اسلامی ج 2
تابستان بود و من به مشهد رفته بودم. چند ماه قبل نواب شهید شده بود .تا آن سال، سینماهایی که در مشهد بودند، زیر نفوذ فداییان اسلام در شبهای شهادت نمیتوانستند برنامه بگذارند. ماههای رمضان و محرم و صفر کلاً تعطیل میشدند و شبهای شهادت ائمه، یکی از فداییان اسلام تلفن میزد که امشب شب شهادت امام صادق «ع» است و سینما فوراً تعطیل میشد.
فداییان اسلام قدرتشان از خودشان نبود، بلکه همه از نواب حساب میبردند. با شهادت نواب، پروبال فداییان اسلام در مشهد قیچی شد. فداییان اسلام در مشهد افراد خوبی هم بودند. آن سال استاندار را عوض کردند.
استاندار خراسان به اسم «رام» را فرستادند به فارس. رام آدمی مذهبی و مطابق اسمش واقعاً هم در برابر علما رام بود.
استاندار فارس به نام «فرخ» شخصی بود خشن که تازه عشایر را هم سرکوب کرده بود. همه خیلی از او حساب میبردند و میگفتند سلاحش همیشه روی میزش است. قرار شد او را استاندار خراسان کنند. دقیق یادم نیست چگونه، ولی همان سال و در ارتباط با فعالیت مشترکی که قرار بود داشته باشیم، با آقا آشنا شدم. یادم هست که ما آن سال فعالیت مشترکی را باهم شروع کردیم.
در این زمینه که احساس کردیم استاندارها را جابهجا کردهاند و میخواهند امسال سینماها را باز کنند. هرسال محرم و صفر سینماها را تعطیل میکردند. فکر میکنم عید غدیر و ماه ذیالحجه بود که اینجا بهجایی را انجام دادند و ابلاغ برای هر دو صادر شد. استاندار خراسان رفت، اما فرخ نیامد. گفتیم او میخواهد تأخیر بیندازد که فرصت فعالیت نشود و کسی نتواند کاری کند، لذا ما گفتیم پیشاپیش نامههایی را که میخواهیم برایش بنویسیم، از حالا شروع به نوشتن کنیم، چون ممکن است فرصت نشود. شروع کردیم به نامه نوشتن با خطها و انشاهای مختلف.
یکی از اینها را با دست چپ و با ادبیات کسی که سواد کمی دارد نوشتیم که آقای فرخ! بعضیها درباره شما حرفهایی میزنند و میگویند شما آمدهاید که سینماها را بازکنید. ما باور نمیکنیم. شما سیّد هستید. بعید میدانیم که شما بیایید و بخواهید برخلاف جدتان رفتار کنید، ولی اگر خدایناکرده این حرف صحت داشته باشد، کجی تو را با قمه راست میکنیم".
این تعبیر نشان میداد که یک آدم قمهزن کمسواد نامه را نوشته است. ما شروع کردیم به نوشتن این سبک نامهها و آماده کردن آنها. تعدادمان هم 5- 6 نفر بیشتر نبود، ولی ظرف آن چند روز، تعدادی زیادی نامه نوشتیم.
من بودم، آقا [آیتالله خامنهای] بودند، آقا غله زادی بود، آقا هادی عبد خدایی بود، آقای وحید دامغانی بود [و دیگرانی ...]
نامهها را آماده کردیم. دو روز مانده بود به محرم که گفتند فرّخ وارد مشهد شده است. بلافاصله نامهها را از پستخانههای مختلف در شهرهای مختلف برای او فرستادیم. فرخ بهمحض اینکه رسید، یکمرتبه دید که نامه باران شده است.
یادم نیست 30، 40 تا نامه بود یا بیشتر، اما همین مقدار که یکمرتبه در ظرف چند روز برایش آمد، او را وحشتزده کرد. سینما دارها میروند به سراغش که چه کنیم؟ سینماها را بازکنیم؟ جواب نمیدهد، درحالیکه اصلاً آمده بود سینماها را باز کند. از اینطرف میترسید، از آنطرف هم نمیتوانست به آنها بگوید بازکنید و به آنها گفته بود بعداً به شما میگویم. دهه اول محرم گذشت و من از مشهد به قم آمدم. بعداً آقا برایم نامه نوشتند که تا روز هفدهم ماه، سینماها تعطیل بود. هفدهم ماه فرخ متوجه شد و داد در روزنامه خراسان چاپ کردند که برای من نامههایی با امضاهای مجعول میآید. من ترتیب اثر نمیدهم، از این چیزها نمیترسم و کار خودم را انجام میدهم و از فردا سینماها را باز کرد. اتفاقاً همینکه میگفت نمیترسم، نشاندهنده این بود که ترسیده بود که سینماها را باز نکرده بود
1395/5/28 پنجشنبه
صبح امروز مراسم فارغ التحصیلی دانشجویان میهمان از کشورهای دوست و هم پیمان از دانشگاه فرماندهی و ستاد آجا(دافوس) در محل سالن شهید فلاحی این دانشگاه برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی ارتش جمهوری اسلامی ایرانف دراین مراسم که تعدادی از وابستگان خارجی نیز حضور داشتند از دانشجویان میهمان کشورهای پاکستان و عمان با اهداء لوح و هدیه توسط فرمانده دانشگاه تقدیر شد.
در ادامه این مراسم امیرسرتیپ دکترحسین ولی وند فرمانده دافوس در سخنانی ضمن تبریک فارغ التحصیلی این دانشجویان خطاب به آنان گفت: شما باید ارزش و قدر این دوره ها و دوستی های ایجاد شده را بدانید و حضور در دافوس آجارا فرصتی برای ادامه ارتقاء سطح علمی خود قرار دهید.
وی در ادامه با ابراز امیدواری و تاکید بیشتر در روابط حسنه بین کشورهای پاکستان و عمان گفت: امیدواریم در آینده شاهدارتباطات حسنه و اتحادبین تمامی ملل مسلمان بویژه کشورهای همسایه در مقابل دشمنان اسلام باشیم .
گفتنی است در این مراسم همچنین نشان دافوس آجا و کشورهای پاکستان و عمان توسط وابستگان نظامی این کشورها با فرمانده این دانشگاه مبادله شد.
1395/5/27 چهارشنبه
با حضور رئیس سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران جمعی از ممتازین و خانواده های شهدای مدافع حرم نیروی زمینی ارتش تجلیل شدند.
به گزارش روابط عمومی ارتش جمهوری اسلامی ایران، آئین اختتامیه چهاردهمین دوره همایش تجلیل از کارکنان و خانواده های ممتاز نیروی زمینی ارتش صبح امروز چهارشنبه 27 مرداد در مهمانسرای ثامن الائمه قرارگاه منطقه ای شمال شرق این نیرو و با حضور حجت الاسلام والمسلمین سید محمد علی آل هاشم، رئیس سازمان عقیدتی سیاسی ارتش، امیر سرتیپ حیدری جانشین فرمانده نیروی زمینی آجا و جمعی از مسئولین کشوری و لشکری استان خراسان رضوی در مشهد مقدس برگزار شد.
رئیس سازمان عقیدتی سیاسی ارتش طی سخنانی در این همایش به تشریح ویژگی های فرد ممتاز از دیدگاه قرآن کریم اشاره و دراین خصوص تصریح کرد: برگزیده قرآنی فردی است که به خودسازی رسیده و در جهت اصلاح خود و جامعه گام بردارد، از این رو ممتازین برای ایجاد تغییر در خود باید دارای ویژگی های خاصی باشند که عدم تأثیرپذیری از محیط و تأثیرگذاری بر آن، از جمله این ویژگی هاست.
اطاعت و شکرگزاری دومین ویژگی فرد ممتاز بود که نماینده ولی فقیه در ارتش جمهوری اسلامی ایران به آن اشاره و در این باره خاطرنشان کرد: فرد نمونه همیشه به یاد پروردگار خود است و این شکرگزاری و اطلاعت، از اوصاف نخبگان و ممتازینی است که همواره خود را در محضر خدا می بینند.
وی در پایان تواضع و خشوع، حلم و خویشتنداری، اعتدال در انفاق و شب زنده داری خالصانه را در کنار علم و توانایی از مهم ترین ملاک های افراد برگزیده و ممتاز برشمرد و افزود: خداوند نیز در قرآن کریم مقام علم را در جامعه انسانی و تشکیل حکومت به عنوان نخستین زیربنا معرفی کرده است.
شایان ذکر است در پایان این همایش تعدادی از جانبازان و خانواده های شهدای مدافع حرم ارتش جمهوری اسلامی ایران نیز تجلیل شدند.