حضرت علی(علیه‌السّلام) به فرزندش فرمود: امر به معروف کن تا اهل معروف باشی.1 همان گونه که هرکس لباس می‌شوید، دست خودش نیز پاک می‌شود; کسی که مردم را به خیر دعوت می‌کند، به طور طبیعی سعی می‌کند .....
حضرت علی(علیه‌السّلام) به فرزندش فرمود: امر به معروف کن تا اهل معروف باشی.1
همان گونه که هرکس لباس می‌شوید، دست خودش نیز پاک می‌شود; کسی که مردم را به خیر دعوت می‌کند، به طور طبیعی سعی می‌کند تا خودش نیز به آن کاری عمل کند که به دیگران سفارش می‌کند.
امیرالمومنین علی(علیه‌السّلام) می‌فرماید: «لعن الله الامرین بالمعروف، التارکین له، و الناهین عن المنکر، العاملین به 2؛ لعنت خداوند بر کسانی که مردم را به کار نیک دعوت می‌کنند و خود آن را انجام نمی‌دهند، و نفرین خدا بر افرادی که دیگران را از کارهای ناپسند دور می‌دارند و خود آن را به جای می‌آورند.
آثار اجتماعی امر به معروف و نهی از منکر
1- اجرایی شدن احکام اسلام: امر به معروف و نهی از منکر راه پیامبران و روش صالحان است، فریضه بزرگی است که به سبب آن، واجبات اسلامی برپا می‌شود.3
2- عدالت اجتماعی: امر به معروف و نهی از منکر با برگرداندن حقوق به صاحبان اصلیش و مخالفت با ستمگر همراه است. هم چنین تقسیم عادلانه بیت المال و غنایم را در پی دارد و صدقات (مالیات‌های شرعی) از جاهای لازم گرفته شده، در جای حق و مناسب مصرف می‌شود.4
3- سازندگی: به وسیله امر به معروف و نهی از منکر زمین آباد می‌شود.5
4- استواری نظام اسلامی: «بها یستقیم الامر» 6؛ به وسیله امر به معروف و نهی از منکر، امر «حکومت» مستقیم و استوار می‌گردد.
5- امنیت: به وسیله امر به معروف و نهی از منکر... راه‌ها امن می‌گردد... و از دشمنان انتقام گرفته می‌شود.7
6- خیر و سلامتی: پیامبر(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) فرمودند: امت من تا زمانی که امر به معروف و نهی از منکر کنند، در خیر و سلامتی‌اند.8
7- قدرتمندی مومنان: هرکس امر به معروف کند، مومنان را قدرتمند می‌کند.9
8- تضعیف جبهه نفاق: در قرآن آمده مردان و زنان منافق برخی مانند برخی دیگرند که امر به منکر و نهی از معروف می‌کنند و مشتهای خویش را علیه شما گره می‌زنند.10
9- پاکیزگی کسب و کار: امام باقر(علیه‌السلام) فرمودند به وسیله امر به معروف و نهی از منکر کسب‌ها حلال می‌شود11
10- مصلحت عمومی جامعه: حضرت علی(علیه‌السلام) می‌فرماید: خداوند امر به معروف را برای مصلحت عامه مردم و نهی از منکر را برای طرد سفیهان واجب کرده است.12
آثار دنیوی امر به معروف و نهی از منکر
1 سلامتی دین و دنیا: حضرت علی(علیه‌السلام) می‌فرماید: هرکس سه خصلت در او باشد، دنیا و آخرتش سالم می‌شود: 1 امر به معروف کند و خود نیز بدان عمل نماید; 2 نهی از منکر کند و خود گرد آن نگردد; 3 نگهبان حدود خداوند بزرگ باشد.13
2 نصرت الهی: حضرت باقر(علیه‌السلام) فرمودند: این دو آفریده الهی هستند که هرکس آنها را یاری کند، خدا یاریش کند و هرکس آن دو را تنها گذارد، خدا تنهایش می‌گذارد.14
3 کم نشدن عمر و روزی: حضرت علی(علیه‌السلام) می‌فرماید: امر به معروف و نهی از منکر، مرگ را نزدیک نمی‌کند و از روزی نمی‌کاهد.15
4 نجات از بلاها: در قرآن کریم آمده پس چون آن چه را که به آنان تذکر داده شده بود فراموش کردند، ما نهی کنندگان از بدی را نجات دادیم و کسانی را که فسق می‌ورزیدند، به عذاب زیان بار گرفتار کردیم.16
آثار اخروی امر به معروف و نهی از منکر
1. خشنودی خدا: در قرآن مجید آمده است: او بستگان خویش را به نماز و (دادن) زکات وامی داشت و پروردگارش از او راضی بود.17
2. فلاح و رستگاری: مومنانی که امر به معروف و نهی از منکر می‌کنند رستگارانند.18
3. ثواب فراوان: امام علی(علیه‌السلام) می‌فرماید امر به معروف و نهی از منکر ثواب را دو چندان و اجر را بزرگ می‌کند19
4. رهایی از دروغ: رسول اکرم(صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) فرمودند: شبی در خواب دیدم که شعله‌های آتش (دوزخ) مردی را در بر گرفته‌اند ولی امر به معروف و نهی از منکر آمدند و او را از آتش نجات داده با فرشتگان قرار دادند.20
5. بهشت برین: امام صادق(علیه‌السلام) می‌فرماید: بهشت را دری است به نام (معروف) که جز اهل معروف از آن وارد نمی‌شوند.21
پی نوشت ها:
1- اصول کافى, ج1, باب13, حدیث3.
2- نهج البلاغه, ترجمه فیض الاسلام, ج2, ص;391
3- وسائل الشیعه, ج11, ص395.
4- همان, ص403.
5- همان, ص395.
6- همان.
7- همان, ص395.
8- همان, ص398.
9- نهج البلاغه, فیض الاسلام, ص1100.
10- توبه(9) آیه 67.
11- وسائل الشیعه, ج11, ص395.
12- نهج البلاغه, حکمت 244.
13- شرح غررالحکم, ج5, ص440.
14- وسائل الشیعه, همان, ص398.
15- نهج البلاغه, حکمت 366.
16- اعراف(7) آیه 165.
17- مریم(19) آیه 55.
18- آل عمران(3) آیه 104.
19- شرح غرر الحکم, ج2, ص611.
20- مستدرک الوسائل, ج12, ص181.
21- وسائل الشیعه, همان, ص529.