تاریخ شهادت 13 رجب 1327 ه. ق
مشروطه غرب زده
مشروطه خواهان در برخی شهرها دست به بیدادگری ، قتل و غارت زدند . گروهی از آنان به مقدسات مسلمانان توهین می کردند و زمزمه بازگشایی فاحشه خانه ها و مشروب فروشیها از روزنامه ها به گوش می رسید . در این میان حتی قانون اساسی از انحرافات مصون نماند و عده ای غرب زده از روی قوانین اروپائی ، به وضع قانون پرداختند . اما شیخ شهید در مقابل این همه منکرات ساکت ننشست و در حرم حضرت عبدالعظیم (علیه السّلام) دست به تحصن زد و در 18 جمادی الثانی 1325 ه . ق ضمن پخش اعلامیه ای از گستاخی مطبوعات ونشر کتب در روزنامه های گمراه کننده و توهین به مقدسات به شدت ابراز ناراحتی کرد .
قصد اصلاح
آقای طباطبایی پرسید که خواسته های شما چیست ؟
شیخ فضل الله گفت : بارها گفته ام اساس این مجلس و مشروطیت من بوده ام و هستم و فعلا هم در موضوع مشروطیت و مجلس و نمایندگان حرفی ندارم ، در محدود کردن سلطنت و محدودیت ادارات دولتی و اختیارات وزیران حرفی نیست و این مجلس برای ما لازم است ولی نمایندگان باید مسلمان باشند اشخاص خارج از اسلام و بهایی نباید نمایندة کشور اسلامی باشند و ما حاضریم ثابت کنیم که حدود هفت یا هشت نماینده تهران مسلمان نیستند و باعث هرج ومرج ومخل آسایش مسلمانان هستند و یکی از خواسته های ما اخراج این عده از مجلس است خواسته دوم ما این است که مشروطیت باید قوانین و احکامش سرمویی با قانون اسلام و قرآن مخالفت نداشته باشد . ما در این نوع از مشروطیت هیچ حرفی نداریم .
سومین خواستة ما این است که آزادی به صورت مطلق و کامل نادرست و کفر است . آیا آزادی قلم برای این است که مطبوعات نسبت به ائمه(علیهم السّلام) هر چه می خواهند بنویسند ؟
مگر شما روزنامه ها را نمی خوانید ؟ در این موقع شیخ فضل الله روزنامه شماره 13 کوکب در ی را که در آن به ائمه (علیهم السّلام) توهین شده بود ، به آقای طباطبائی داد و او با خواندن مطالب توهین آمیز آن ، به گریه افتاد .
شیخ فضل الله گفت : اگر امروز جلو این جراید را نگیریم ، مورد خشم خدا و رسولش خواهیم بود .
آقای طباطبایی گفتند : مطالبی که شما فرمودید ، تمام آنها بیان واقعیت است ولی امروز کار اینطور پیش آمده و چون اول کار است اگر ما امروز در مقام اصلاح برآئیم و بخواهیم وضع موجود راتغییر دهیم فقنه و شورش بزرگی به وجود می آید و دولت و ملت دچار رنج وخطر می شوند؛ پس برمالازم است که این معایب رابه مرور زمان و باکمک و همکاری یکدیگر برطرف کنیم.
شیخ درپاسخ این سخن گفت: اکنون که این افراد مخالف، قدرت ضعیفی دارند اگر نتوانیم وضع را اصلاح کنیم فردا که قدرت پیدا کردند، هرگز نخواهیم توانست وضع را تغییر داده و اصلاح کنیم. مارابه حال خود بگذارید و بروید. زیرا با این وضع آمدن ما میسر نیست. اما این را برای شما بگویم که اگر قصد اصلاح داشته باشید، بدانید تا آن وقت آنها شما را به خاک سیاه خواهند نشاند.(29)
افشاگر انحراف
شیخ فضل الله نوری ، درسال 1285 قمری در شهرستان نور مازندران متولد شد. اوعلاوه بر اینکه در بیان مطالب علمی دقت شگفت انگیزی از خود نشان می داد در آشنا ساختن طلاب، با حقایق و جریانات مورد ابتلای جامعه نیز، نقش بسزایی را ایفا می کرد درجریان مشروطیت به ایران برگشت و به خاطر آگاهی به مسائل سیاسی، حضور دستهای پنهان اجانب را درجریان نهضت مشروطه تحمل نکرد او شجاعانه به افشای انحرافات پرداخت و چنین فریاد زد که:
« مشروطه ای که از دیگ پلو سفارت بیگانه سر بیرون بیاورد به درد ما مسلمین و ایرانیان نمی خورد.»
او به خاطر ایستادگی و افشای صریح منشأ فساد، در روز هفتم ماه رجب سال 1327 توسط گروهی که خود را طرفدار مشروطه می خواندند، دستگیر شد و در دادگاهی که « یپرم خان ارمنی» آن را تشکیل داده بود، محاکمه و بلافاصله به اعدام محکوم شد، او را در روز سیزدهم رجب مصادف با ولادت امیرالمؤمنین (علیه السّلام) به دار آویختند.