اولین گام در شناخت صلاح و فساد جامعه

صفحه هشتم

بعد از آن که ضرورت حرکت به سوی اصلاح و جلوگیری از فساد، با توجه به آیات قرآن کریم مشخص گردید، باید صلاح و فساد را شناخت و اصلاح طلبان واقعی را از مدعیان اصلاح طلبی تمیز داد و به ویژگی های هر یک از آن ها پی برد. برای رسیدن به این هدف ناگزیر باید اصلاح حقیقی را با توجه به آیات شریفه قرآن کریم تعریف نمود و وجه تمایز آن را از فساد و شر مشخص نمود. هم چنین باید در جستجوی پاسخ این سؤال بود که کسانی که مستحق عذاب استیصال گشته و نابود گردیدند، چگونه فساد برآنان چیره گردید و زمینه عذاب الهی برایشان فراهم شد.

چگونگی جلوگیری از فساد و عذاب مترتب برآن، از جمله مواردی است که باید بدان پرداخت. در این صورت، فرمایش امام حسین (علیه السلام) در بیان هدف آن حضرت از مبارزه، به خوبی قابل درک خواهد بود. آن حضرت در بیان علت قیام خود، با صراحت فرمود: و إِنَّما خَرجتُ لِطَلَبِ الإِِصلاحِ فِی اُمَّهِ جَدِّی صلی الله علیه و آله؛ " 13 " همانا من منظور اصلاح در امت جدم، ]برای قیام[ خارج شدم. بر اساس این فرمایش گهربار، هدف از قیام سید الشهدا (علیه السلام) اصلاح امت اسلامی بود. باید ویژگی های این اصلاح طلب واقعی را شناخت و اهداف او را شناخت.

تنها کسانی می توانند خود را تابع مکتب امام حسین (علیه السلام) بدانند که در جلوگیری از گسترش فساد و انجام اصلاحات در جامعه، نهایت تلاش خود را به کار گیرند. برای رسیدن به این هدف باید قدرت خود را به درستی ارزیابی نمود و راه استفاده صحیح از این قدرت خدا دادی را آموخت. در غیر این صورت، فساد در جامعه رواج خواهد یافت و با گسترش فساد، زمینه نزول بلایا و مصیبت ها، بیش از پیش، فراهم خواهد شد: مَا أَصابَکُم مِّن مُّصِیبَهٍ کَسَبَت أَیدِیکُم وَ یَعفُو عَن کَثِیرٍ؛ " 14 " و هر ]گونه[ مصیبتی به شما برسد، به سبب دستاورد خود شماست و ]خدا[ از بسیاری در می گذرد. بر اساس این آیه شریفه، خداوند به سبب گناهان افراد یک جامعه، عذاب را بر آنان نازل می فرماید، هر چند که گاهی بر آنان منت گذاشته و از عذاب های متناسب با گناهان خود داری می ورزد، چرا که اگر عذاب الهی متناسب با گناهان افراد باشد، هیچ جنبنده ای بر روی زمین باقی نخواهد ماند: وَ لَوا یُؤَاخِذُ اللهُ النّاسَ بِمَا کَسَبُوا مَا تَرَکَ عَلَی ظَهرِهَا مِن دَابَّهٍ؛ " 15 " و اگر خدا مردم را به ]سزای[ آن چه انجام داده اند مؤاخذه می کرد، هیچ جنبنده ای را بر پشت زمین باقی نمی گذاشت.